کبوتر خانه های دیدنی اصفهان! - درگ فایل

این برج ها با آجر ساخته می شدند و با گچ و آهک روی هم قرار می گرفتند و جزء برترین کبوترخانه هایی بودند که در سراسر دنیا ساخته می شدند. در نقطه اوج کبوترخانه ها، اصفهان حدود 3000 برج کبوترخانه داشت. امروزه حدود 300 کبوترخانه در حومه شهر به جای مانده که احتیاج به تعمیر دارند. کود ها و موادشیمیایی مدرن باعث شده این ساختمان های باشکوه بلااستفاده شوند و بدون نگهداری رو به ویرانی روند.

کبوترخانه ها معمولا استوانه ای شکل هستند و از آجرهای خشتی خام، گچ و آهک ساخته می شوند. قطر آن ها از 10 تا 22 متر متغیر است و ارتفاعشان به 18 متر یا بیشتر می رسد و می توانند تا 14000 کبوتر را در خود جای دهند.

از آنجا که بسیاری از حیوانات کبوتر ها را شکار می نمایند، این برج ها به شکل یک قلعه غیرقابل نفوذ ساخته می شدند که کبوتر ها را از شکارچیان حفظ می کردند. میزان کوچک ورودی ها مانع ورود پرندگان بزرگی مثل شاهین، جغد، کلاغ و ... به داخل کبوترخانه می شد.

فضای داخلی طرح شطرنجی دارد که به شکل یکنواخت تمام دیوار ها را پوشانده و کبوتران می توانند در آن ها لانه بسازند. لانه ها تقریبا 20 در 20 در 28 سانتیمتر هستند. دیوار ها به سمت داخل شیب دارند که اجازه می دهد فضولات کبوتر ها مستقیما در گودال جمع آوری مرکزی بیفتد که کف کبوترخانه واقع شده است. درهای برج هم سالی یکبار باز شده و کود ها برداشت می شدند.

چیدمان شطرنجی لانه های کبوتر استفاده بهینه از فضا بود که هم تعداد حفره ها را حداکثر می کرد و هم وزن و مصالح استفاده شده در ساختمان را به حداقل می رساند. دیوارهای داخلی با قوس های داخلی، سقف طاق ضربی، راه پله های مدور و حائل های داخلی و خارجی تقویت می شدند. به ندرت در ساخت این برج ها از چوب استفاده می شد و علیرغم سنت طولانی که ساخت و ساز آن ها دارد هیچ دو کبوترخانه ای شبیه هم نیستند.

کبوتر ها برای سکونت در این برج ها اسیر نمی شدند یا آموزش نمی دیدند بلکه به صورت غریزی جذب می شدند. غذا برای این پرندگان فراهم نمی شد و آن ها در طول روز در پی آب و غذا بیرون می رفتند و شب ها به برج بازمی گشتند. فضولات کبوتر ها عمدتا به عنوان کود استفاده می شد، اما در صنعت چرم سازی و فراوری باروت هم استفاده می شدند.

از 300 برجی که امروزه در اطراف اصفهان به جای مانده، 65 برج در لیست میراث ملی ثبت شده اند. بعضی از آن ها با وجود دیوار ها شکسته و سقف های فروریخته، هنوز کبوترهای وحشی را به سوی خود جلب می نمایند.

پ