دیوید لینچ؛ سیاه چشم سینمای هالیوود خبرنگاران - درگ فایل

گروه فرهنگ و هنر خبرنگاران- زهرا قربانی رضوان؛ دیوید لینچ در 20 ژانویه 1946 در آمریکا به دنیا آمد. پدر او کارگاهی در خانه داشت و لینچ از نوجوانی آموخت که چگونه از ابزار های متفاوت استفاده کند. او هنرجو رشته نقاشی در مدرسه هنر واشنگتن بود و در انجا تحصیلات خود را آغاز کرد و تحت تعلیم نقاش مشهور اکسپرسیونیسم اسکار کاکوشکا نهاده شد. بعد ها به انستیوی فیلم آمریکا در لس انجلس رفت. او بسیار علاقه داشت که نقاشی هایش قدرت این را داشته باشند که حرکت نمایند.

در سال 1967 انیمیشن یک دقیقه ای به نام شش شخصیت مریض می شوند را ساخت که یک تعداد سر انسان آتش می گیرند. در سال 1968 فیلم چهار دقیقه ای به نام الفبا را ساخت که ترکیبی از انیمیشن و بازی خلاق است و در آن یادگیری با ترس همراه است. در این فیلم پگی دختر بچه ای است که دراز کشیده است در صورتی که صدای بچه ها در خارج کادر حروف الفبا را تکرار می نماید. وقتی صدا ها قطع می گردد دختر دچار ترس و شک می گردد و خون بالا می آورد.

در سال 1970 فیلم مادربزرگ را می سازد که در اصل تلفیقی از انیمیشن و تصاویر واقعی است. فیلم روایتی است از پسر بچه ای که از جانب خانواده اش تنبیه می گردد. او در رخت خواب خود یک گیاه را پرورش می دهد و بعد از مدت ها گیاه رشد می نماید و شکل زنی را به خود می گیرد. در این فیلم صندلی و موقعیت افراد تغییر می نماید و به جای اینکه مادربزرگ عامل به وجود آوردند پسرک باشد، پسر بهانه به وجود آمدن مادربزرگ می گردد. در این فیلم مرز بین رویا و واقعیت گم می گردد و تماشاگر دچار یک فضای مبهم می گردد.

فعالیت های لینچ صرفا به فیلمسازی محدود نمی گردد. دیگر فعالیت های او شامل نقاشی، عکاسی، مجسمه سازی، طراحی، مبلمان، تنطیم موسیقی، نویسندگی و ترانه سرایی است. او در صنعت سینما هم فقط کارگردان نبود بلکه دست به تجربه در زمینه های انیماتوری، ساخت جلوه های صوت و جلوه های ویژه، طراحی صوت، بازیگری، تهیه نمایندگی، ساخت تبلیغات تجاری، مستندسازی، فیلمبرداری و تدوین زد. او الگویی کامل از یک آمریکایی اصیل است.

از جمله فیلم های او می توان به: سمفونی صنعتی شماره 1، رویایی برای قلب های شکسته، مرد فیل نما، مخمل آبی، همسایه، بزرگراه گمشده، داستان سر راست، جاده مالهالند. همچنین فیلم کوتاه خرگوش ها وسریال تلویزیونی: اتاق هتل، در حال پخش، تاریخچه آمریکایی، گاوچران و مرد فرانسوی اشاره نمود.

فیلم های تمام عیار لینچ

ورود دیوید لینچ به هالیوود در ابتدا بسیار خوب آغاز شد و عوامل و تهیه نمایندگان زیادی علاقه مند بودنند تا با او همکاری داشته باشند. نام لینچ به عنوان یک کارگردان حرفه ای صاحب سبک خاص در هالیوود مطرح است. اولین فیلمی که لینچ در هالیوود ساخت مرد فیل نما بود که با موفقیت توانست در 8 بخش مختلف اسکار نامزد گردد. مرد فیل نما براساس دو کتاب، مرد فیل نما و دیگر خاطرات نوشته فردریک تریوس و مرد فیل نما مطالعه ای درباره مقام انسان نوشته اشلی مونتاگو نوشته شده است.

درباره مرد فیل نما لینچ می گوید: فکر می کنم بهترین کاری را کردم که می توانست انجام گردد و من به جز دو یا سه بار نه بیشتر سازش نکردم. کله پاک کن درگیری بین بشر و ذهن را روایت می نماید. فیلم به حدی ترسناک و تکان دهنده است که الگوی بسیاری از فیلم های ترسناک دهه 80 نهاده شد.

به مرور همکاری لینچ با هالیوود رو به کاهش کشیده شد. لینج از اینکه خود حق تدوین نهایی آثارش را نداشت بسیار دلگیر بود. در به سوی تئوری تاریخ سینما می خوانیم: نگاه کردن به یک فیلم به عنوان بیان دیدگاه یک کارگردان، تحسین از کارگردان به خاطر تمامی خلاقیت نیست. همه کارگردانان، فقط در هالیوود اسیر شرایط صنعت و فرهنگ شان می شوند. او همانند هیچکاک در ابتدا تبدیل به یک کارگردان تجاری شده بود. او با مهارتی مثال زدنی توانسته نگرانی های بشر را به عرصه سینما وارد کند.

لینچ ابتدا یک نقاش بود. در نقاشی، تفسیر نقش مهمی دارد. فیلم های لینچ براساس همین امر ساخته شدنند. برای مثال در فیلم کله پاک کن شاهد چند معنای متفاوت هستیم. در این فیلم با بیانی بدون پیچیدگی یک نقاشی حرکت می نماید و جان می گیرد و در اصل نمادی از بیماری ها و درگیری های درونی و ذهنی جامعه فیلادلفیا است.

درونمایه ای از جهان هایی غریب

درونمایه آثار لینچ بر پایه وحشت، خشونت و جنون است. فیلم هایی که ریشه ای سورئالیستی را تشدید می نمایند. او زندگی را پیچیده می بیند و می خواست این دیدگاه را در فیلم های خود نمایش دهد. دیوید لینچ: تمام فیلم های من درباره جهان هایی غریب هستند که نمی توان به درونشان بروی مگر این که آن ها را بسازی و تبدیل به فیلم شان کنی، این مهمترین نکته درباره فیلم برای من است. من فقط دوست دارم به این جهانی های غریب وارد شوم.

او در تمام آثار خود شیفته مفهوم ترس بود. در قاب تصاویر او چراغ ها، تابلو های رنگین نئونی و موجودات دیواری به شکلی وحشتناک جرقه می زنند و گا ها می شنمایند. نور هایی که خاموش و روشن می شوند و التهاب تصاویر را افزایش می دهند. اما در آخر نوری سفید سرانجام بخش این شکنجه است. نوری امید بخش در فیلم های او هر کدام نمادی از آرامش پس از سختی دارند. به دلیل شخصیت پیچیده و عمیق لینچ سینماگران آمریکایی به او لقب سیاه چشم داده اند.

لینچ نیز در فیلم هایش از گروهی از بازیگران ثابت استفاده می کرد و سعی داشت اشخاص سرشناس را دعوت به همکاری کند ما نند: کیل مک لاکلان، فردی جونز، فرانسیس بای، جک نانسی.

موسیقی بخشی از زندگی روزمره

در مصاحبه ای لینچ درباره موسیقی که رکن آثارش است می گوید: پدرم موسیقی کلاسیک گوش می کرد، بعد راک اندرول آمد. این موسیقی بزرگترین عامل موثر در زندگی من شد؛ گویی جهانیی را که ما در آن زندگی می کردیم، تغییر شکل داد. من هم، مانند دیگران، به موسیقی گوش می دادم، ولی هرگز فکر نمی کردم که در این زمینه فعالیتی داشته باشم. موسیقی بخشی از زندگی روزمره ام بود. برای مدت کوتاهی ترومپت را تجربه کردم. ولی روزی که یکی از موسیقی دانان دسته نظامی مجبور شد که مارشی را بسازد، تمریناتم را متوقف کردم. من نمی خواستم مارش بزنم.

در همان دوران بود که نقاشی وسوسه ام نموده بود. ارتباطم با موسیقی، به حالت نیمه بیدار، پنهان ماند و به وسیله جلوه های آوایی فیلم هایم دوباره آشکار شد. سپس با آنجلو بادالا منتی، که مرا کاملا وارد جهانی موسیقی کرد، دیدار کردم. من شیفته گوش کردن به موسیقی او هستم. با این موسیقی، کم کم به مراحل خلاقیت وارد می شوم که ایده نماها، مصاحبه ها و ترانه را به من می دهد. هنگامی که به موسیقی گوش می دهم صحنه را بهتر می بینم و بعد با اهمیت تری را در می یابم. همواره هنگام فیلمسازی، در آغاز، موسیقی و مصاحبه ها را گوش می کنم.

آثار لینچ را نمی توان در هیچ دسته ای گنجاند او در طول فعالیت خود دست به تجربه هایی کاملا نو و متفاوت زده است.

دیوید لینچ می گوید: کارگردان مانند یک فیلتر است. همه چیز از من عبور می نماید. هرکس یک داده و ایده هایی دارد و بنابراین فیلم، نیروی فزاینده ای دارد که به سمت آن فرستاده می گردد. برخی چیز ها درست از درون فیلتر عبور می نمایند و برخی دیگر نه.