غرق اجباری سه روستا! - درگ فایل

به گزارش شرق؛ چندی است که احداث سد فینسک در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته است و به ساکنان سه روستا با جمعیت متغیر و حدود 190 خانوار، اجازه هیچ فعالیتی نمی دهند؛ زیرا آن ها محکوم اند که سرزمین آبا و اجدادی شان را برای اجرای روش منسوخ شده انتقال آب بین حوضه ای به دولت واگذار کنند. داستان فقط به این سه روستا ختم نمی شود و نگرانی هایی درباره اختلال تأمین آب برای 25 روستای پایین دست سد فینسک با پنج هزار سکنه هم وجود دارد.

مسئولان وزارت نیرو در حالی که مانع تدفین اموات در قبرستان های سه روستای مخزن سد می شوند، به مردم منطقه هیچ توضیحی نداده اند که آن ها باید به کجا کوچ کنند. مردم منطقه می گویند که آب مازندران قرار است به سمنان برای کشت خربزه و سبزی و صیفی منتقل شود. روستاییان سرگردان، از عملکرد وزارت نیرو ناراضی هستند؛ اما تلاش های ما هم برای دریافت پاسخ مسئولان وزارت نیرو تا لحظه تنظیم این گزارش بدون نتیجه باقی ماند.

سد فینسک که در 25 کیلومتری بالادست سد شهید رجایی کلنگ ساخت آن به زمین خورده، ادامه همان جهت منسوخ شده انتقال آب بین حوضه ای است که جدال آب در ایران را به مرز های خطرناکی می کشاند. وزارتخانه ای که باید متولی توزیع عادلانه آب باشد، معلوم نیست در کدام دفتر حساب و کتاب انجام می دهد که رأی بر انحراف رودخانه های مختلف ایران می دهد.

بار دیگر پروژه ای عمرانی که برای فردای ایران آبادانی به همراه ندارد، کلید خورده است و این بار باز هم قرار است بهای سودای آرزو هایی را که سیاسیون در سر می پرورانند، مردم بی پناه روستا هایی پرداخت کنند که عمر خود را برای ساختن خانه و کاشانه کوچک شان صرف کرده اند.

3 روستای فصلی در مخزن سد

بنا به گفته منابع محلی تمام روستای تُم، 80 درصد روستای تَلاجیم و 60 درصد روستای مُلاده که در دامنه شمالی رشته کوه های البرز (واقع در استان مازندران) قرار گرفته اند، در مخزن سد فینسک غرق می شوند تا آب همسایه جنوبی خود یعنی سمنان را تأمین کنند. باباقلی قلی پور از اهالی روستای تلاجیم درباره اقدامات وزارت نیرو برای ساخت سد فینسک می گوید: اگرچه روستای ما پشت سد قرار می گیرد؛ اما اصرار دارند که ما را هم از اینجا کوچ بدهند. در نقشه ای که خودشان داده اند، ما پشت سد قرار می گیریم.

او می گوید: از گردنه قوچک به سمت فشم که بروید، پِی تمام برج ها داخل رودخانه تأمین کننده آب سد لتیان قرار گرفته است. آن سد که تأمین کننده آب تهران است، شرایطش به این شکل است. معلوم نیست چرا درباره سد فینسک می گویند که روستای ما باید تخلیه شود.

به گفته قلی پور، چند روز پیش یک فوتی روستا را از تهران می آورند؛ اما به خانواده متوفی اجازه دفن داده نمی شود تا اینکه بازماندگان تعهد می دهند. او تأکید می کند: شما مکان را بدهید، بعد اجازه دفن را از اهالی بگیرید. نه اجازه دفن می دهند و نه به امورات مردم رسیدگی می کنند.

خرید زمین به قیمت یک متر موکت

محمد محمدپور، عضو شورای روستای تم، نیز می گوید: وزارت نیرو اعلام کرده است که می خواهد آب را به سمنان ببرد و زمین های ما را به قیمتی که کارشناس کانون وکلا معین می کند، خریداری خواهد کرد. قیمتی هم که کارشناس کانون وکلا اعلام کند، اندازه یک متر موکت است.

او ادامه می دهد: هنوز مبلغی به اهالی اعلام نشده است؛ اما به نظر می رسد به ازای هر متر زمین بین 50 تا صد هزار تومان پرداخت شود. این در حالی است که در روستای هم جوار ما زمین متری دو تا سه میلیون تومان قیمت دارد. محمدپور با اشاره به وجود درختان چند صد ساله در روستا تأکید می کند: ما باید صد سال دیگر صبر کنیم که درختان گردوی مان به بار بنشیند و بتوانیم گردو جمع کنیم و درآمد داشته باشیم. ضرر و زیان ما جبران پذیر نیست.

او درباره فرایند قیمت گذاری درختان میوه عنوان می کند: برای یک درخت 50 ساله، دو میلیون و 500 هزار تومان هزینه می دهند؛ یعنی به ازای هر سال 50 هزار تومان پرداخت می کنند. این رقم به اندازه پول محصول یک سال هم نیست؛ زیرا از هر درخت می توان پنج هزار گردو چید. به گفته این عضو شورای روستای تم، در حال حاضر کالورت سد فینسک در حال احداث است و وزارت نیرو کارش را در کف رودخانه و اراضی ملی شروع کرده است. چند روستایی هم پذیرفته اند به مجریان سد زمین داده اند یا اینکه راضی بودند و زمین های خود را به پروژه واگذار کرده اند.

او ادامه می دهد: ما آقای علیزاده کارشناس کشوری را برای قیمت گذاری زمین های مان انتخاب کرده ایم؛ زیرا شاید او قیمت بهتری برای زمین های مان بگذارد؛ اما امور آب هنوز تأییدش نکرده و می گویند حتما باید کارشناس از کانون وکلا باشد؛ ولی مردم معتقدند کارشناس باید بی طرف باشد و امور آب روی آن نفوذ نداشته باشد.

خانه های مان را به قیمت مناسب نمی خرند

پنجعلی اسدی از اهالی روستای تم نیز درباره ساخت سد فینسک می گوید: به ما گفته اند که باید روستا را تخلیه کنیم. کل روستای تم در مخزن سد غرق می شود. خانه های مان را به قیمت مناسب نمی خرند و هنوز هیچ کاری برای ما نکرده اند. او اضافه می کند: سه ماه است که کار سد را شروع کرده اند. گرد و خاک شان را به ما می دهند.

به گفته او روستای تم یک روستای فصلی است که در تابستان ها صد خانوار و در زمستان 10 تا 15 خانوار در آنجا ساکن هستند و خودش یکی از ساکنان دائمی روستاست. این ساکن روستای تم بیان می کند: از سال 64 تا به امروز اجازه نداده اند که کسی ساخت وساز انجام دهد. همواره گفته اند که می خواهند سد بزنند. یک نامه به بنیاد مسکن زده اند که برای کسی سند صادر نکند. خانه برادر من در حال تخریب است و اجازه بازسازی و بهسازی نمی دهند؛ به همین خاطر او با استفاده از پایه تلاش کرده است که خانه اش را حفظ کند تا خراب نشود.

اسدی با اشاره به اینکه اهالی روستا سند ندارند و همه آن ها دارای سابقه سکونت طولانی در منطقه هستند، عنوان می کند: به ما می گویند شما قاچاقی آمده اید. ما می گوییم هفت پشت ما در این منطقه بودند. در روستای مان درختان گردویی داریم که حدودا سه هزار ساله هستند. دور آن ها 15 تا 20 متر است. او می گوید: اصلا مردم را بی تکلیف کردند؛ مثلا من سه پسر دارم و می خواهم برای شان خانه بسازم. از سال 64 تا حالا اجازه نمی دهند خانه بسازیم یا باغ احداث کنیم.

خطر در کمین 5 هزار نفر از مردم پایین دست

علی رمضانی پاچی، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان مازندران که تاریخ خوانده است، به عنوان یک مطلع محلی درباره شرایط مردم مخزن سد فینسک به شرق می گوید: سه روستای مخزن سد در تابستان و زمستان جمعیت متفاوتی دارند. در زمستان، 90 خانوار و تابستان 180 خانوار در این روستا ها ساکن هستند. او ادامه می دهد: مردم آنجا بیشتر باغ داری و دامداری می کنند. باغات زردآلو، سیب، زرشک، گیلاس و گردو دارند.

رمضانی پاچی یادآور می شود: بیشتر مخالفت با انتقال آب مازندران برای پایین دست سد فینسک است. 25 روستای پایین دست، دو هزار و 10 هکتار زمین شالیزاری داشتند. این روستا ها پنج هزار نفر جمعیت دارند و آب مورد نیازشان را از رودخانه ای می گیرند که روی آن سد زده می شود.

او بیان می کند: قبل از تصمیم به احداث سد، به دلیل کمبود آب، این روستا ها شالیزار های خود را تبدیل به خشکه ریشه (یعنی باغ) کردند. این استاد دانشگاه می گوید: به ما اعلام شده است که 30 میلیون متر مکعب آب از طریق سد فینسک به سمنان می رود؛ اما در 40 کیلومتری پایین دست سد شهید رجایی سد دیگری زده می شود تا همین حجم آب انتقالی را برای مردم منطقه تأمین کند؛ ولی در محاسبات شان شرایط کم آبی 25 روستای پایین دست سد فینسک را ندیده اند.

او با اشاره به جنگل انبوه هیرکانی منطقه که در جریان سدسازی آسیب می بیند و حیات وحش مناطق حفاظت شده که سد در جهت تردد آن ها قرار خواهد گرفت، تأکید می کند: سد فینسک را در 25 کیلومتری بالادست سد شهید رجایی می سازند. چه کسی در بالادست یک سد، سازه دیگری احداث می کند.

رمضانی پاچی یادآور می شود: آب سد فینسک را به سمنان منتقل می کنند؛ در حالی که این منطقه مشکل تأمین آب شرب ندارد. درباره نیاز سمنان هر بار اعداد متفاوتی اعلام می شود. یک بار گفتند که 5.5 متر مکعب بر ثانیه آب می برند. بعد گفتند 9 متر مکعب بر ثانیه و حالا می گویند 13.20 متر مکعب بر ثانیه قرار است آب منتقل شود. اصلا معلوم نیست نیاز آبی سمنان چقدر است.

او می گوید: در سمنان می خواهند با این آب خربزه و هندوانه بکارند. می خواهند پنج هزار هکتار زمین زیر کشت ببرند. سمنان در مصرف آب رتبه ششم را دارد و فقط به دنبال احداث کارخانه و تولید خیار و محصولات جالیزی است. رمضانی پاچی تأکید می کند: اگر 13.20 متر مکعب آب منتقل کنند، آبی باقی نمی ماند. ما طرح مطالعاتی را هم ندیده ایم.

انفعال وزارت نیرو در پاسخ گویی

وزارت نیرو فقط در پاسخ گویی به مردم منفعل عمل نمی کند. خبرنگار شرق دو روز قبل از انتشار گزارش در پیامکی خواستار دریافت پاسخ از قاسم تقی زاده خامسی، معاون آب و آبفای وزارت نیرو شد؛ اما درخواست او بدون پاسخ باقی ماند. یک روز قبل از انتشار هم در پیامکی به روابط عمومی شرکت مدیریت منابع آب ایران موضوع تنظیم گزارش را اظهار داشت؛ اما پاسخ روشنی دریافت نکرد.