مروری بر معضلات مزمن تئاتر استان ها و نقش مدیران و اهالی تئاتر در برطرف آن ها - درگ فایل

با وبسایت گردشگری سازمان میراث فرهنگی همراه باشید.

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، من با اطلاق واژه شهرستان و تهران موافق نیستم و عبارت تئاتر ایران را صحیح تر می دانم. به شرطی که زیرساخت های لازم برای تقویت تئاتر استان ها را هم ببینیم. اردیبهشت ماه سال جاری بود که این جملات را توحید معصومی از کارگردان ها و مدیران تئاتر استانی در دومین جلسه از سلسله نشست های آسیب شناسی جشنواره بین المللی تئاتر فجر با حضور کارشناسان و مدیران تئاتر گفته بود. جملات ساده و آشنایی که انگار بسیار شنیدیم شان، اما همین بسیار شنیده شدن نشان می دهد که معضل تئاتر استان ها هنوز پا برجاست.

طی همین آذرماه گذشته، رییس انجمن نمایش کرمانشاه نبود تبلیغات برای نمایش های به اجرا در آمده را یکی از معضلات تئاتر این استان دانسته و گفته بود: هزینه تبلیغات بسیار بالاست، به طور مثال اگر بخواهیم تبلیغات محیطی داشته باشیم، نصب هر بنر حدود 350 هزار تومان هزینه دارد و اگر تنها بخواهیم 10 بنر در سطح شهر نصب کنیم که چندان هم به چشم نمی آید، باید چند میلیون تومانی برای آن هزینه کنیم. اسفندماه 97 معاون فرهنگی ارشاد اسلامی خوزستان با بیان اینکه کمبود سالن های نمایشی از مهم ترین مسائل تئاتر استان است، گفته بود: گروه های نمایشی در سال های اخیر افزایش یافته اند، اما تعداد سالن های تئاتر تغییری ننموده و همین عامل باعث شده تولیدات آن ها با مشکل سخت افزاری روبرو شود. دی ماه همان سال، رییس انجمن هنر های نمایشی استان قزوین هم به روز نبودن، نداشتن امکانات سخت افزاری و نداشتن منابع اقتصادی را از مهم ترین مسائل تئاتر این استان برشمرده بود که در کل استان تنها یک سالن 100 نفری در اختیار هنرمندان این رشته است که نمی تواند جوابگوی احتیاج همه گروه های استان باشد.

یک کارگردان تئاتر اصفهان هم شهریور سال 96 اظهار نموده بود: از جمله مسائل تئاتر در اصفهان می توانیم به کمبود نیروی متخصص کافی در این زمینه اشاره کنیم که این معدود افراد هم با مبالغ زیاد و هنگفت حاضر به انجام فعالیت هستند که ازنظر من کم لطفی بسیار است. بهمن ماه سال 94 رییس اداره هنر های نمایشی استان خراسان رضوی هم درباره مسائل تئاتر این استان عنوان نموده بود: ضعف زیرساخت های تئاتر مهم ترین معضل تئاتر مشهد است. او با تاکید براینکه معماری استاندارد سالن های نمایش بر کیفیت اجرا تأثیر بسزایی دارد، اضافه کرده بود: سالن های تئاتر مشهد در شأن هنرمندان استان نیست و از مسوولان ذی ربط خواستاریم زمین مناسبی را در اختیار ما قرار بدهند تا بتوانیم مجموعه ای استاندارد و درخور هنرمندان استان احداث کنیم.

رسانه ها از سال ها پیش تا به امروز پُرند از اخباری که معضلات تئاتر و گروه های تئاتری استان ها را پوشش می دهد. از میان این مسائل، برخی میان همه استان ها عمومیت دارند و برخی دیگر مختص برخی نواحی هستند؛ برخی شان گریبان تئاتر تهران را گرفته اند و نشان می دهند که مسأله چندان به منطقه بازنمی شود، اما برخی های دیگر، واقعاً ریشه در تبعیض میان پایتخت با استان های دیگر دارند. از سوی دیگر، متولیان کلان این حوزه در درجه اول ادارات هنر های نمایشی وزارت ارشاد در استان ها و شهر ها و سپس دفاتر استانی حوزه هنری هستند و در کنار آن ها استانداری ها و شهرداری ها هم به عنوان نهاد های مرتبط در تسهیل گری حوزه تئاتر مطرح اند. دفاتر انجمن های تئاتر هم در این راستا همراهی می نمایند. جست وجو و آنالیز اخبار، اما نشان نمی دهد که اوضاع تئاتر در این استان ها تغییری نموده باشد یا دست کم در این حوزه ساکت هستند و ما هم از تغییر و تحولات بی اطلاعیم.

اما صحبت های دیروز شهرام کرمی، مدیرکل هنر های نمایشی در ملاقات هنرمندان تئاتر استان ها در چهارمین همایش برگزیدگان جشنواره های تئاتر استان ها نشان می دهد بسیاری از این مسائل پایدار بوده اند. اما مدیرکل هنر های نمایشی کشور، معضل اساسی تئاتر استان ها را مسائل زیرساختی می داند. او با تأکید بر نگاه سلیقه ای و عملکرد مدیران برخی استان ها اظهار می دارد: مشکل اساسی ما زیرساخت هایی است که در برخی شهر های ایران باید ایجاد شود. براین اساس باید کمبود اعتبار و شرایط حمایتی مدیران استان ها نیز برطرف شود. دراین دو سالی که من مسوول اداره کل هنر های نمایشی شده ام نیز مسائل زیادی داشتیم که در عرصه تئاتر استان ها تأثیرگذار بود.

کرمی همچنین نقش مدیران تئاتر استان ها در برطرف مسائل را مهم دانسته و مشارکت آن ها را مطالبه کرد و اضافه کرد: مسائل هر استان با دیگری متفاوت است و مدیران استانی باید به همه حوزه ها توجه نمایند؛ بنابراین نمی توان انتظار داشت اداره هنر های نمایشی همه مسائل استان ها را برطرف کند چنین توقعی نابجا است و ما چنین بضاعتی نداریم و صرفاً می توانیم از برخی رویدادها، چون جشنواره های استانی حمایت کنیم.

با این حال برخی کارشناسان هم معتقدند بخشی از مسائل تئاتر استان ها به وجود تبعیض میان تهران و شهر های دیگر برمی شود. سعید اسدی در نشست هیات انتخاب برگزیدگان جشنواره های تئاتر استانی با شرکت نمایندگان همایش که یکشنبه شب گذشته برگزار گردید، با اشاره به همین نکته گفت: به نظرم برگزاری این همایش و حضور شما در جشنواره برای تئاتر ایران بسیار مهم است، چون شاهد شرایط ناعادلانه پایتخت نسبت به سایر استان های ایران هستیم و امیدوارم تمایز و تفاوتی که بین مرکز و پیرامون وجود دارد با توجه به این اتفاقات مثبت، از بین برود. با این حال او مشکل اساسی تئاتر ایران را به طور عمومی، بحران نمایشنامه دانست. موضوعی که شاید در تئاتر استان ها بیش از همه در نرم افزار مسائل تئاتری ریشه دوانده باشد. اما رفیق نصرتی، یکی دیگر از اعضای حاضر در این نشست نسبت به تغییر تفکر در اهالی تئاتر ابراز خشنودی کرد و گفت: با دسترسی هایی که فضای مجازی در اختیار مردم قرار داده است دیگر کعبه آاقتصادی به عنوان تهران دیگر وجود ندارد و همه به راحتی می توانند با جهان و اطلاعات در ارتباط باشند.

قطعاً شرایط تئاتر استان ها هم به اندازه تئاتر تهران در طول سال های اخیر تغییر نموده است. تغییراتی که متاسفانه در آینه رسانه ها بازتاب نداشته و بخشی از همین تبعیض و عقب افتادگی احتاقتصادی به فقدان اطلاعات از آن ها باز می شود. مرکزگرایی در حوزه فرهنگ و هنر، به خودی خود تنوعی از تفکر و فرهنگ است که جز با تحرک بدنه تئاتر استان ها از بین نخواهد رفت. از سوی دیگر، اما مدیریت کلان حوزه هنر های نمایشی هم باید امکانات را باتوجه به شرایط و استعداد های بومی هر شهر و استان، توزیع نمایند؛ بنابراین در ارتباط دوسویه میان مدیران و اهالی تئاتر، برطرف معضلات زیرساختی و در مرکز توجه قرار دادن احتیاج ها از وظایف طرف اول و تحرک و پویایی از جمله کار های طرف دوم است.

منبع: صبح نو