سرانجامِ برداشت زعفران در تربت حیدریه و دغدغه های بی سرانجام زعفران کاران - درگ فایل

این روزها در بحبوحه همه گیری کرونا، کشاورزان و کارگران جنوب خراسان رضوی بنفش ترین روزهای پاییز را سپری می نمایند، زعفران یکی از مهمترین محصولات کشاورزی این منطقه به شمار می رود. علاوه بر آن که امسال برداشت زعفران با همه گیری ویروس کرونا همزمان شده و دغدغه هایی را برای کشاورزان به همراه داشته، نوسانات بازار فروش و افت قیمت این محصول ارزشمند که از ماه ها قبل شروع شده است نیز باعث نارضایتی و اعتراض بسیاری از زعفران کاران شده است و شاید یکی از مهمترین دلایل کاهش میزان فراوری این محصول نسبت به سال گذشته، دلسردی زعفران کاران باشد.

پیش از این مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان رضوی از خرید حمایتی زعفران در 6 مرکز تربت جام، تربت حیدریه، مشهد، سبزوار، کاشمر و گناباد خبر داده بود.

البته این گیاه زیبا از زمان برداشت تا فروش کارگران زیادی را مشغول به کار می نماید؛ شغلی فصلی که بسیاری از مردم منطقه برای مدتی از آن ارتزاق می نمایند.

فرماندار تربت حیدریه در همین زمینه در گفت وگو با خبرنگاران گفت: سطح زیر کشت زعفران در تربت حیدریه 8 تا 9 هزار هکتار است و چیزی حدود 35 تا 40 تن زعفران خشک در سال فراوری می کنیم که این میزان نسبت به سال گذشته 30 درصد کاهش داشته است.

علی رستمی اظهار کرد: تغییر روش های کشت زعفران در سال های اخیر، افزایش سطح زیر کشت و کم آبی، همچنین گرمی هوا از جمله عوامل کاهش محصول زعفران است علاوه بر آن، قیمت پایین زعفران و گرانی نهاده ها از جمله کود شیمیایی که حدود 12 برابر نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته است، باعث دلسردی کشاورزان شده و انگیزه آن ها برای رسیدگی به مزارع زعفران را کم نموده که همین عامل نیز نقش مهمی در کاهش میزان محصول داشته است.

85 درصد محصول زعفران صادر می گردد

رستمی با اشاره به اینکه حدود 85 درصد محصول زعفران صادر می گردد و فقط 15 درصد آن در داخل کشور مصرف می گردد در رابطه با تاثیر میزان صادرات بر بازار این محصول، گفت: هر گونه اختلال در زنجیره صادرات چه ناشی از کرونا باشد و چه ناشی از تحریم ها، به هر حال در زنجیره فروش این محصول و بازار آن تاثیر گذار خواهد بود.

وی همچنین در رابطه با تأثیر شیوع بیماری کرونا بر میزان صادرات زعفران شرح داد: بیشتر صادرات زعفران در نیمه دوم سال انجام می گردد و برای قضاوت در خصوص میزان صادرات این محصول باید تا خاتمه سال صبر کرد.

رستمی ادامه داد: سال گذشته حدود 286 تن صادرات داشتیم اما امسال و با توجه به شیوع ویروس کرونا میزان صادرات در شش ماهه اول سال حدود 86 تا 90 تن بوده است و کرونا بر میزان مصرف زعفران در خارج از کشور تاثیر منفی زیادی نداشته اما با توجه به اینکه ترابری دچار مشکل شده و پروازها به روال عادی نیست قطعا بر میزان صادرات این محصول تاثیر منفی گذاشته است.

وی یادآور شد: دوره برداشت این محصول، پاک کردن و خشک کردن آن یک بازه زمانی بسیار کوتاه است و نیروی کار سنگینی را می طلبد و از آنجا که نیروی کار لازم در این مدت محدود فراهم نمی گردد طبیعتا کشاورزان به خام فروشی و فروش گل زعفران روی می آورند و قیمت گل زعفران پایین می آید و برای کسی که بخواهد این گل را در تیراژ بالا پر(پاک) کند و برای پر کردن آن دستمزد بالایی بدهد حاضر است محصول زعفران را در بازار و به هر قیمتی بفروشد اما اگر این افراد گل زعفران را گران بخرند قطعا حاضر نخواهند شد محصولشان را در بازار به هر قیمتی عرضه نمایند و متاسفانه این نابسامانی ها، معضلی است که در بازار این محصول با آن روبه رو هستیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا برای نابسامانی های بازار زعفران تدابیری اندیشیده شده است، مطرح کرد: یکی از راه های ثبات بازار زعفران، خرید حمایتی زعفران از کشاورزان است اما این یک راهکار نهایی نیست و با توجه به میزان بالای فراوری زعفران در منطقه، در میزان خرید حمایتی زعفران محدودیت داریم.

هدف از خرید حمایتی زعفران حمایت از کشاورزان خرده مالک است

رستمی اظهار کرد: هدف از خرید حمایتی زعفران حمایت از کشاورزان خرده مالک است تا نسبت به نوسانات بازار کمتر متضرر شوند.

وی گفت: در این طرح قیمت هر کیلو زعفران خشک به صورت پوشال مرغوب 11 میلیون تومان و قیمت زعفران خشک به صورت نگین، 13 میلیون تومان معین شده است.

فرماندار تربت حیدریه ادامه داد: سقف خرید زعفران از کشاورز در طرح حمایتی 10 کیلو زعفران خشک است و هر کشاورز متناسب با میزان متوسط فراوری در هکتار می تواند زعفران خود را ارائه کند مثلا اگر میزان متوسط فراوری یک کشاورز 3 کیلو زعفران خشک در هکتار است، می تواند 3 کیلو ارائه دهد.

وی توضیح داد: 30 درصد بها را تا دو ماه به کشاورز پرداخت می کنیم و در این دو ماه زعفران را برایش نگه می داریم اگر در این مدت زعفران گران تر شد می تواند زعفران را ازما بخرد و ببرد و اگر ما برایش فروختیم هم پولش را به کشاورز پرداخت می کنیم.

فرماندار تربت حیدریه نبود تکنولوژی و مکانیزاسیونی مربوط به برداشت و پاک کردن زعفران در داخل کشور را از جمله مسائل دیگر در حوزه زعفران دانست و تاکید نمود: در حال حاضر، برداشت و پاک کردن زعفران فرایند ای است که کاملا با دست انجام می گردد بنابراین با توجه به شیوع ویروس کرونا، رعایت پروتکل های بهداشتی در مراحل برداشت این محصول کاملا ضروری است.

وی مطرح کرد: به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در امسال برای برداشت این محصول شیوه نامه ای تدوین شده است و ضروری است که کشاورزان و کارگران بر مبنای این شیوه نامه و رعایت کامل دستورالعمل های بهداشتی آن عمل نمایند تا زنجیره انتقال ویروس کرونا در فصل برداشت گل زعفران گسترده تر نگردد.

کار برداشت زعفران در زعفرانی ترین منطقه خراسان رضوی رو به خاتمه است اما مسائل و دغدغه های زعفران کاران خاتمهی ندارد و چه بسا با ادامه این فرایند و عدم مدیریت صحیح بازار زعفران، میزان فراوری در سال آینده کاهش قابل توجهی نسبت به امسال داشته باشد.