موزه مردان نمکی زنجان؛ موزه ای پر از مومیایی
به گزارش درگ فایل، امروز می خواهیم روایت پنج مرد را بخوانیم که صدها سال پیش زیر معادن نمک زنجان دفن شدند!

موزه مردان نمکی محل نگهداری پنج مومیایی طبیعی از مردانی است که در معدن نمک چهرآباد زنجان مشغول به کار بودند. با خواندن این مطلب، تاریخچه مجذوب نماینده و شنیدنی این موزه و مومیایی های داخلش را هم از بر خواهید شد
جهت مطالعه بیشتر به yourtutor.me هم سر بزنید
مزه مردان نمکی، یکی از مهم ترین موزه های جهان در ایران است. مردان نمکی این موزه ارزش تاریخی و باستانی زیادی دارند. علاوه بر باستان شناسان، گردشگران هم عاشق این موزه هستند. مجذوب نمایندهیت مومیایی های باستانی، تاریخچه گوش نواز و مجذوب نمایندهیت های مختلف این موزه، باعث می شود گردشگران از سرتاسر جهان جذب موزه شوند.
علاوه بر مردان نمکی، می توانید بخش های دیگر این موزه را هم ببینید. موزه باستان شناسی زنجان از سه بخش مختلف تشکیل شده است. این قسمت ها شامل پیش از تاریخ، تاریخی و تاریخ اسلامی می شود. در این موزه می توانید کاسه های سفالین، خمره ذخیره آرد، کاشی ها، زرین فام و صدها دیدنی دیگر پیدا کنید.
موزه مردان نمکی کجاست؟
موزه مردان نمکی در شهر زنجان، محله قدیمی دالان آلتی، ضلع شمالی سبزه میدان، خیابان سعدی، خیابان زینبیه نهاده شده است.
قدمت مردان نمکی به زمانی مربوط می شود؟
قدمت مومیایی های مردان نمکی به دوران ساسانیان و هخامنشیان بازمی شود.
راحت ترین مسیر برای رسیدن به موزه مردان نمکی کدام است؟
برترین مسیر رسیدن به موزه مردان نمکی استفاده از جماران است. از جماران به سمت سعدی بروید؛ بعد به سمت جنوب جلو بروید تا به تقاطع زینبیه برسید. تقاطع را به راست بپیچید و وارد خیابان زینبیه شرقی شوید. روبه روی پارک ذوالفقاری در همین خیابان، موزه مردان نمکی را پیدا خواهید کرد.
برای بازدید از موزه مردان نمکی باید ورودی پرداخت کرد؟
بله، برای ورود به موزه باید مقداری هزینه پرداخت کنید.
موزه مردان نمکی کجاست؟
موزه مردان نمکی زنجان در شهر زنجان، محله قدیمی دالان آلتی، ضلع شمالی سبزه میدان، خیابان سعدی، خیابان زینبیه نهاده شده است.
لوکیشن موزه مردان نمکی روی گوگل مپ
مسیر رفتن به موزه مردان نمکی
برای این که بی دردسر به موزه مردان نمکی برسید، باید از مرکز شهر زنجان به سمت خیابان جماران بروید. با استفاده از جماران، می توانید به خیابان سعدی برسید. اگر سعدی را به سمت جنوب ادامه دهید، به تقاطع زینبیه خواهید رسید. در تقاطع زینبیه به راست بپیچید.
روبه روی پارک ذوالفقاری، در اواسط خیابان زینبیه شرقی، در عمارت ذوالفقاری، موزه باستان شناسی زنجان نهاده شده است.
ساعت کاری موزه مردان نمکی زنجان
موزه مردان نمکی زنجان در فصول مختلف، ساعت کاری متفاوتی دارد. در شش ماه اول سال، فصل های بهار و تابستان، ساعت کاری موزه از ساعت 9:00 صبح تا 19:00 عصر است؛ در شش ماه پایانی سال، پاییز و زمستان، هم موزه از ساعت 8:00 صبح تا 17:00 مشغول به کار می شود.
- تلفن موزه مردان نمکی زنجان: 02433033412
برترین زمان بازدید از موزه مردان نمکی
برترین زمان بازدید از موزه مردان نمکی، وقتی است که شرایط آب وهوایی زنجان مناسب سفر باشد. آب وهوای معتدل زنجان را در فصل های بهار و تابستان پیدا خواهید کرد. این شهر، سردسیر است و در فصل های پاییز و زمستان، بسیار سرد می شود؛ به همین خاطر بهتر است در شش ماه اول سال به این شهر سفر کنید.
تاریخچه موزه مردان نمکی
موزه مردان نمکی، عمارتی است که در گذشته، محمود خان ذوالفقاری در آن اقامت داشت. خانواده ذوالفقاری در گذشته از سرشناس ترین و قدرتمندترین خاندان های زنجان بودند. اسعدالدوله، پدر محمود خان ذوالفقاری، در اواخر حکومت قاجار این عمارت را برای خانواده اش ساخت. بعد از مرگش، عمارت ذوالفقاری به پسرش، محمود خان، رسید.
بعدها عمارت ذوالفقاری به ساختمانی مسکونی و اداری برای حکمران زنجان تبدیل شد. در سال 1379، سازمان میراث فرهنگی استان زنجان تصمیم گرفت بنا را بازسازی کند و برای اهداف بهتر از آن استفاده کند.
عمارت ذوالفقاری بازسازی شد و در نهایت، در سال 1387 به موزه مردان نمکی تغییر کاربری داد؛ البته در سال 1386 مومیایی های مردان نمکی را به عمارت آوردند و در سال 1387، موزه رسما افتتاح شد.
معماری موزه مردان نمکی
اگر به ساختمان موزه باستان شناسی زنجان نگاه کنید، سبک معماری مجذوب نماینده این عمارت توجهتان را جلب می نماید. این معماری مجذوب نماینده، به سبک بناهای اواخر دوره قاجار ساخته شده است؛ بعلاوه برای ساخت عمارت ذوالفقاری، کمی هم از بناهای گوتیک اروپایی هم الهام گرفته اند.
بنای موزه مردان نمکی 1176 متر مربع مساحت و دو طبقه دارد. این ساختمان بیشتر با خشت، آجر و سنگ ساخته شده است؛ البته تزئینات آجری، گچی، فلزی و گچی هم در بنا دیده می شود. کاشی کاری های برجسته، طاق نماهای تزئینی شیشه های رنگی، تزئینات گچی و سنگی روی ستون ها، لمبه کاری سقف ها، آجرچینی های مجذوب نماینده و نقش های مختلف در قسمت های مختلف بنا، بخشی از تزئینات ساختمان موزه مردان نمکی به شمار می رود.
در گذشته، عمارت ذوالفقاری شامل حصار، سر در ورودی، حیاط، بخش اداری در طبقه همکف و بخش مسکونی در طبقه اول بود؛ اما این روزها هر دو طبقه بنا به موزه تبدیل شده است.
زمان و مکان کشف مردان نمکی
مردان نمکی، در سال 1372 در معدن نمک چهرآباد زنجان کشف شدند.
داستان کشف از جایی آغاز شد که کارگران آغاز به بهره برداری از معدن نمک چهرآباد کردند. این معدن در 75 کیلومتری شهر زنجان و یک کیلومتری روستای حمزه لو نهاده شده است. بعد از مدتی برداشت نمک، شرکتی تازه وارد کار شد و تصمیم گرفت با استفاده از ابزارآلات مکانیکی نمک استخراج کند.
وقتی ماشین ها و دستگاه ها به معدن رسیدند و آغاز به کار کردند، کمی بعد از آغاز کارشان، نیم تنه های انسانی و مو پیدا کردند. اول زیاد اهمیتی به این موضوع داده نشد؛ اما با کشف مومیایی دیگری در سال 1383، مسئولین و باستان شناسان قضیه را جدی گرفتند.
بعد از مدتی کندوکاو، مسئولین پیروز شدند چندین مومیایی، به جای مانده از دوران ساسانیان و هخامنشیان در معدن پیدا نمایند. همان طور که بالاتر گفتیم، این اجساد در سال 1386 به موزه مردان نمکی منتقل شدند.
مردان نمکی موزه باستان شناسی زنجان
در این بخش از مطلب قرار است همه مومیایی های نمکی موجود در موزه مردان نمکی را با هم آنالیز کنیم.
موزه در کل دو بخش اصلی دارد که بخشی از آن مربوط به مردان نمکی و بخش دیگر، متعلق به موزه باستان شناسی زنجان است. در این قسمت از مطلب، با بخشی کار داریم که متعلق به مردان نمکی است.
- مرد نمکی شماره یک
مومیایی نمکی شماره یک، در سال 1372 پیدا شد. روی تمام مومیایی ها تحقیقات زیادی انجام شد. بعد از تحقیق و آنالیز ها روی مرد نمکی شماره یک، محققان متوجه شدند این مرد احتمالا 37 سال و 175 سانتی متر قد داشته است؛ بعلاوه دانشمندان حدس می زنند این مرد گروه خونی بی مثبت داشته.
با توجه به جنس لباس ها و زیورآلات همراهش، می توان گفت این فرد از ثروتمندان جامعه خود بود. قدمت این مومیایی به 1700 سال پیش برمی شود. دلیل مرگ او هنوز واضح نیست؛ اما طبق حدس و گمان، می توانیم بگوییم او احتمالا به دلیل برخورد ضربه محکمی به جمجمه از جهان رفته است.
- مرد نمکی شماره دو
مرد نمکی شماره دو در پاییز 1383 کشف شد. متاسفانه به دلیل استفاده از بولدوزر برای حفر معدن، این مومیایی آسیب زیادی دیده است. این مرد طبق فرضیه ها، تقریبا 180 سانتی متر قد داشت و به خاطر ریزش دیوارهای معدن کشته شد. سبد، میخ های چوبی، طناب های گیاهی و برخی وسایل دیگر، از جمله اشیایی بودند که همراه مومیایی نمکی شماره دو پیدا شدند.
مرد نمکی شماره دو، همان جسدی است که باعث شد مسئولین آنالیز معدن نمک چهرآباد را جدی بگیرند و پژوهش های باستان شناسی را روی آن آغاز نمایند.
- مرد نمکی شماره سه
متاسفانه مرد نمکی هم از طریق بولدوزر تکه و پاره کنار هم نهاده شد. بقایای این جسد شامل استخوان ها و لباسش بود؛ البته همراه این مومیایی، بافت های نرم فردی هم پیدا شد که تخمین می زنند متعلق به معدنچی دیگری بوده است. همه این بخش ها امروزه در موزه مردان نمکی به نمایش گذاشته شده اند.
مرد نمکی شماره سه در سال 1383 پیدا شد. به احتمال زیاد، این مومیایی هم به دلیل ریزش تونل و سقوط سنگ سنگینی روی بدنش کشته شده است.
- مرد نمکی شماره چهار
مرد نمکی شماره چهار، سالم ترین مومیایی کشف شده از معدن نمک است که در موزه مردان نمکی به نمایش گذاشته اند. بافت های نرم و مجموعه استخوان های این مرد سالم مانده است؛ بافت های مومیایی بر اثر از دست دادن آب بدن، کاملا خشک شده اند. با وجود این که جمجمه این مومیایی شکسته است، باز با این حال قسمت های زیادی از بدن او سالم مانده.
بعد از تحقیقات، معین شد این مومیایی هنگام مرگ تقریبا 16 سال داشت. مرد جوان قدی بین 170 تا 175 سانتی متر، موهای کوتاه خرمایی و حلقه هایی نقره روی گوش خود داشته است. غلاف چرمی، کمربند پارچه ای، دو کوزه کوچک سفالی سالم، طناب های گیاهی، چاقوی فلزی با دسته استخوانی، مهره با لعاب آبی، چند تکه سفال و وسایل دیگر، از اشیای پیدا شده همراه این جوان به شمار می روند. بعلاوه او لباس کاملی دارد؛ بالا پوش بلند، شلوار و کفش چرمی، لباس های او را تشکیل می دهند.
با توجه به عکس سی تی اسکنی که از مومیایی گرفته شد، محققان متوجه شدند این مرد بر اثر فشار روی قفسه سینه و پارگی قلب کشته شده است. می توان حدس زد که ریزش تونل و آوار روی بدن این مرد، دلیل مرگ او بود.
- مرد نمکی شماره پنج
آخرین مرد نمکی که در موزه مردان نمکی زنجان به نمایش گذاشته شده، مرد نمکی شماره پنج است. این فرد هم مانند مردان قبلی بر اثر ریزش تونل و ماندن زیر آوار جان داد. بیشتر بافت بدن این مرد از بین رفته و فقط در برخی قسمت ها می توانید بافت های نرم بدنی را ببینید.
برخلاف مومیایی شماره چهار، مقدار نمک اطراف مرد نمکی شماره پنج خیلی کم بوده و به همین خاطر، بیشتر از آن پوسیده شده است.
امکانات رفاهی موزه مردان نمکی زنجان
اگر نگران امکانات رفاهی موزه باستان شناسی زنجان هستید، باید این بخش را به خوبی بخوانید. خود موزه مردان نمکی امکانات رفاهی زیادی ندارد؛ اما امکانات رفاهی مناسب و ضروری را اطراف آن و در شهر، به راحتی پیدا خواهید کرد. این موزه در شهر نهاده شده است و به مکان های مختلفی دسترسی دارد.
جاهای دیدنی نزدیک به موزه مردان نمکی زنجان
وقتی به زنجان می روید، حیف است فقط از موزه مردان نمکی بازدید کنید و بعد یک راست به خانه برگردید. در این بخش از مطلب می خواهیم شما را با جاهای دیدنی نزدیک به موزه آشنا کنیم. با بازدید از جاذبه های مختلف، سفری به یادماندنی تر خواهید داشت.
- بازار زنجان
از بازار زنجان آغاز می کنیم که طولانی ترین بازار سرپوشیده ایران به شمار می رود. این بازار هم مانند موزه مردان نمکی در بافت قدیمی شهر زنجان نهاده شده است. دو بخش غربی و شرقی این بازار را تشکیل می دهند؛ البته در زنجان این قسمت ها به نام های بازار پایین و بازار بالا شناخته می شوند.
این بازار با مساحت 15 هکتاری، انقدری بزرگ است که خاطرات مختلفی برای شما بسازد. از غرفه های مختلف بگیر تا گرمابه و سفره خانه سنتی در بازار زنجان پیدا می شود. اگر عاشق خرید و بازارگردی هستید، حتما به این بازار بروید تا روز خوبی را سپری کنید. بازار زنجان محل خوبی برای خرید سوغاتی و یادگاری است.
- موزه رختشویخانه
موزه رخت شوی خانه در کنار موزه مردان نمکی، دو مورد از موزه های محبوب زنجان هستند. سری به بافت تاریخی شهر زنجان بزنید، به موزه رختشویخانه بروید تا گذشته شستشو را از نزدیک ببینید. بله درست خواندید، موزه رختشویخانه شما را به گذشته می برد تا نشان دهد مردم در قدیم چطور لباس های خود را می شستند. البته در این موزه می توانید با وسایل زندگی مردم و پوشش آن ها در دوره قاجار هم آشنا شوید.
در گذشته این بنا ساخته شد تا مردم دور از سرمای سخت زمستان، فضایی گرم و سرپوشیده برای شستشوی لباس هایشان داشته باشند. بعدها ساختمان تبدیل به موزه مردم شناسی شد و برای بازدید در دسترس عموم نهاده شد. اگر دوست دارید تجربه ای منحصر به فرد از بازدید موزه داشته باشید، سری به موزه رختشویخانه بزنید.
آدرس: شهر زنجان، محله قدیمی عباسقلی خان، نبش خیابان سعدی
- مسجد جامع زنجان
مسجد جامع زنجان هم اثری از دوران قاجار به شمار می رود. هدف ساخت این مسجد، ایجاد مکانی برای انجام امور مذهبی و تدریس بود. مسجد جامع زنجان به نام های مسجد سید، مسجد دارا، مسجد آدینه و مسجد سلطانی هم شناخته می شود.
چهار ایوان متقارن در چهار جهت، صحن مستطیلی مسجد، حوض آبی وسط صحن، تزیینات کاشی کاری و نکات چشمگیر دیگری در این مسجد به چشم می خورند که از زیبایی های معماری آن هستند. اگر بازدید از جاذبه های مذهبی را دوست دارید یا دلتان می خواهد بنای قاجاری با معماری مجذوب نماینده ببینید، مسجد جامع زنجان را نباید فراموش کنید.
آدرس: شهر زنجان، خیابان امام
- مجموعه سرگرمیی ائل داغی
آخرین مکانی که مطلب موزه مردان نمکی معرفی می کنیم، مجموعه سرگرمیی ائل داغی یا گاوازنگ است که به نام بام زنجان هم معروف است. این مجموعه مورد علاقه گردشگرانی است که عاشق سرگرمی و طبیعت گردی هستند. اگر به این جا بروید، می توانید علاوه بر طبیعت گردی و کوهنوردی، قایق سواری، ماهیگیری، پاراگلایدر، دوچرخه سواری، بازدید از آبشار مصنوعی و سورتمه سواری را هم امتحان کنید.
در این مجموعه با وجود آلاچیق ها، رستوران، کافی شاپ، سرویس بهداشتی، غرفه های فروش مواد غذایی و پارکینگ، می توانید با خیال راحت سرگرمی کنید و لذت جهان را ببرید. تازه، اگر خوش شانس باشید، می توانید جشنواره هایی را ببینید که در مجموعه سرگرمیی ائل داغی برگزار می شود.
آدرس: خروجی شمالی بلوار قائم، اتوبان گاوازنگ، سه کیلومتری شمال شهر زنجان
توصیه هایی برای بازدید از موزه مردان نمکی
در نهایت، یادتان باشد هنگام بازدید از جاهای دیدنی زنجان، مراقب خودتان و محیط اطراف باشید. حتما سری به موزه مردان نمکی زنجان بزنید و بخش باستان شناسی را هم نباید فراموش کنید. برترین فصل سفر به زنجان بهار و تابستان است. مجموعه سرگرمیی ائل باغی که بالاتر هم معرفی کردیم در بهار بسیار زیبا و دیدنی می شود؛ به همین خاطر بهار فصل مناسبی برای سفرتان خواهد بود.
اگر سری به این موزه زدید، شادمان می شویم کامنت شما را در خصوص خاطره یا تجربه ارزشمندتان بخوانیم. پس هر وقت که خواستید به مجله گردشگری خبرنگاران بیایید و برای ما کامنت بگذارید. سفر به سلامت.
منبع: علی بابا