تغییر راستا از مونتاژ به سمت برندسازی - درگ فایل

بنابر اخبار رسیده از خودروسازان بزرگ بخش خصوصی، آنها اقدام به خرید بعضی محصولات چینی و قالب ها و تجهیزاتشان نموده و قصد دارند خودروهای موردنظر را تحت برند خود و با لوگوی اختصاصی شان به فراوری برسانند. این اقدام درحالی انجام شد که خودروسازان خصوصی در این سال ها به طور کامل به مونتاژ خودرو مشغول بودند؛ از همین رو در دوران هایی مانند تحریم، با افت شدید فراوری و حتی تعطیلی روبرو می شدند. برای مقابله با این بحران و عبور نسبی از مونتاژ، آنها حالا تصمیم گرفته اند به سمت برندسازی بروند و محصولاتی متعلق به خود را به فراوری برسانند.

خودروسازان خصوصی حق مالکیت بعضی خودروهای خارجی را به علاوه تجهیزات و قالب های فراوری آنها خریداری کردند و در آینده نزدیک، این محصولات را با لوگوی اختصاصی شان و تحت مالکیت خود فراوری خواهند کرد. بنابراین خودروهای موردنظر در عمل متعلق به بخش خصوصی هستند؛ از همین رو از مونتاژ و دردسرهایش به خصوص در دوران تحریم، دور خواهند بود.

طبق اطلاعاتی که از خودروسازان خصوصی به بیرون درز نموده، قرار است آنها ابتدا همان خودروهای خریداری شده را بدون تغییرات خاصی فراوری نمایند و در ادامه، به سمت طراحی محصولات تازه روی پلت فرم خودروهای موردنظر نیز بروند. با این روش، خودروسازان خصوصی می توانند تا حد قابل توجهی از بحران هایی دور بمانند که در زمان تحریم ایجاد می گردد.

در دوران های تحریم، خودروسازان خارجی ارتباط خود را با شرکت های بخش خصوصی قطع کردند یا به حداقل رساندند. این موضوع سبب شد تا اندازه فراوری در این بخش به شدت افت کند و حتی مونتاژ بعضی خودروها متوقف گردد. تعطیلی و نیمه تعطیلی تعدادی از شرکت های بخش خصوصی نیز دیگر پیامد تحریم ها در این سال ها بوده که لزوم عبور از مونتاژکاری صرف را به خصوصی ها یادآوری نموده است.

اکنون باتوجه به حرکتی که در بخش خصوصی شروع شده است، به نظر می رسد تحریم های احتمالی بعدی اثر کمتری روی خودروسازان خصوصی خواهد داشت؛ زیرا بخشی از خودروهای آینده آنها دیگر به خارجی ها وابستگی ندارد و متعلق به خودشان است. این موضوع البته به این معنا نیست که خودروسازان خصوصی می خواهند مشارکت های خارجی را به کل کنار بگذارند.

تحریم سبب شد خصوصی ها به مشکل بربخورند و بیشتر آنها شرکای چشم بادامی شان را از دست بدهند. در بخش خصوصی ایران، شرکت های ژاپنی و کره ای نیز حضور دارند، اما تیراژ آنها بسیار کمتر از چینی ها است؛ از همین رو با رفتن چشم بادامی ها، این بخش از صنعت خودروی ایران دچار بحران شد.

بیشتر بخوانید: تاکید وزیر صمت بر لزوم داخلی سازی حداکثری قطعات خودرو

در واقع، خصوصی ها می خواهند در کنار فراوری محصولاتی متعلق به خود، همچنان مشارکت خارجی را نیز ادامه دهند؛ مشارکت هایی که می تواند در قالب مونتاژ یا فراوری مشترک توأم با داخلی سازی باشد. درمورد این حرکتِ خودروسازان خصوصی یک نکته دیگر نیز وجود دارد و آن خرید محصول از چینی ها است. در تجربه های به نسبت مشابه قبلی، خودروسازان وابسته به دولت برای برندسازی روی محصولات اروپایی سرمایه گذاری می کردند، اما اکنون کار به چینی ها رسیده است. این موضوع الزاماً به معنای این نیست که پس رفتی انجام شده است؛ زیرا خودروهای چینی در این سال ها پیشرفت زیادی داشته اند. بااین حال شاید اگر طرف بخش خصوصی برای برندسازی خودروهای بهتری (اروپایی یا کره ای) بودند، حدس ها درمورد آینده آنها امیدوارنماینده تر بود.

به تازگی وزیر صنعت، معدن و تجارت بیان کرد باتوجه به انحصار خودروسازان بزرگ دولتی، باید از ظرفیت بخش خصوصی برای شکستن انحصار موردنظر استفاده کرد. علیرضا رزم حسینی حتی وعده تقویت بخش خصوصی را نیز داد، اما نگفت که دقیقاً قرار است یاریی به بخش خصوصی صنعت خودرو گردد.

برای عبور از مونتاژکاری صرف روش های مختلفی وجود دارد که بیشتر آنها در خودروسازی ایران امتحان شده است. گاهی خودروسازان تصمیم می گیرند سراغ طراحی پلت فرم بروند و از این جهت اقدام به برندسازی و عبور از مونتاژکاری نمایند. گاهی نیز ترجیح خودروسازان این است که با استفاده از پلت فرم های موجود، عبوری نسبی از مونتاژ را تجربه نمایند.

سال 96 هاشم یکه زارع، مدیرعامل سابق ایران خودرو بیان کرد این شرکت میخواهد با یاری خارجی ها پلت فرمی اختصاصی برای خود بسازد. این طرح بزرگ که چند شرکت داخلی و خارجی معتبر را طرف قرارداد ایران خودرو کرد، می توانست خودروساز بزرگ کشور را صاحب پلت فرمی اختصاصی کند؛ پلت فرمی که حتی فراوری خودروهای برقی روی آن نیز در نظر گرفته شده بود. بااین حال تحریم اجازهٔ به انتها رسیدن این طرح را نداد و با لغو تحریم ها نیز معین نیست مدیریت فعلی ایران خودرو تمایلی به اجرای آن داشته باشد.

در مدل دوم برندسازی نیز پروژه سمند برترین مثال است. ایران خودرویی ها در اواخر دهه 70، سمند را روی پلت فرم پژو 405 طراحی و آن را محصول ملی نامیدند. مشابه این پروژه بعدها نیز رخ داد؛ به نحوی که ایران خودرو رانا را روی پلت فرم پژو 206 و تارا را هم روی پلت فرم پژو 301 ساخت. سایپایی ها نیز تیبا را روی پلت فرم پراید ساختند و درمورد محصولات تازهشان هم شنیده می گردد که روی پلت فرمی خارجی طراحی شده است. درنهایت روش فراوری در قالب پلت فرم مشترک هم در اواسط دهه 80 با پروژه L90 امتحان شد. اکنون بخش خصوصی نیز تصمیم گرفته است به وسیله خرید تمام و کمال محصول و فراوری آن با لوگوی خود، از مونتاژ کاری عبور کند؛ البته عبوری نسبی.

بیشتر بخوانید: برنامه دو ساله سایپا برای توسعه سبد محصولات

معین است که خودروسازان بخش خصوصی به علت انحصاری که وزیر صمت حالا خواهان شکست آن است، نتوانسته اند سهمی چشمگیر از بازار خودروی کشور داشته باشند. درمورد دلایل این امر بسیاری از کارشناسان معتقدند که سیاست گذار خودرویی کشور همواره مانعی بر سر راه توسعه این خودروسازها ایجاد نموده و درنهایت هم تمایلی به توسعه فعالیت خودروسازان بخش خصوصی نداشته است.

***

شما می توانید تازهترین اخبار خودرو را در بلاگ خبرنگاران مطالعه کنید