نهاد داوری برای حل دعاوی و مسائل حقوقی نشر در ارشاد ایجاد می گردد، بازنگری در نظام خرید کتاب
به گزارش درگ فایل، به گزارش خبرنگاران (ایبنا)، آئین افتتاح نهمین دوره نمایشگاه تخصصی کتاب دانشگاهی امروز سه شنبه (23 آذرماه) با حضور یاسر احمد وند، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید عباس حسینی نیک، مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی مسعود پایدار، مدیر مسئول انتشارات مدیر نشر کتاب دانشگاهی و علی اکبر تورانیان، مدیر مسئول نشر شهرآب در محل انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی برگزار گردید.
احمد وند با بیان این مطلب که نمایشگاه مجازی کتاب دانشگاهی به دسترسی بیشتر مخاطبان یاری می نماید گفت: عرضه بیش از 30 هزار عنوان کتاب، نشان دهنده اقبال و توجه ناشران به این نمایشگاه است، امیدوارم توسعه پیدا کند و در دوره های بعد از نظر کیفیت و کمیت ارتقا پیدا کند.
وی اضافه نمود: نشر با مسائل مختلف روبرو و احتیاجمند ساماندهی مجدد است. ساختارهای رسمی و متولی حوزه نشر براساس اقتضائات دهه های پیش طراحی شده بنابراین با توجه به موضوعات تازه و جامعه مخاطبان بعلاوه مسائل اجتماعی و اقتصادی، توجه جدی و ضروری به نظر را ضروری نموده است.
آمار های نشر احتیاجمند تحلیل است
احمدوند ادامه داد: توجه به دانش از اولویت های انقلاب اسلامی است و به برکت انقلاب اسلامی است که تعداد زیادی در حوزه نشر شامل فراوری، توزیع و فروش فعالیت می نمایند. کتاب کالا های مهمی درکشور است. سال 1400 بیش از 100 هزار عنوان کتاب منتشر شده است؛ البته آمار و ارقام نباید ما را فریب دهد. عدد چندان ملاک نیست اما بعضی آمار ها باید از منظرهای مختلف تحلیل گردد.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به آمار کتابخوانی ایرانی ها گفت: هرچند درباره آمار مطالعه کتاب و کتابخوانی ایرانی ها مباحث مختلفی وجود دارد و حتی رغم اینکه گفته می گردد، ایرانی ها کم می خوانند و کم کتاب می خرند اما کتاب در بین ایرانی ها اعتبار دارد و ارزشمند است. اگر مشکل دسترسی و ترویج کتاب متحول گردد، شرایط کتابخوانی نیز متحول خواهد شد.
احمد وند با اشاره به سامانه پند انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی اعلام کرد: به حمایت از سامانه پند ـ پرتال نشر دانشگاهی ـ هستم. به مسئولان تشکل های دیگر حوزه نشر نیز گفته ام در زمینه عرضه کتاب فعالیت نمایند، دولت با وجود مضیقه های اقتصادی نیز برای رونق این فعالیت ها یاری خواهد نمود. نشر دانشگاهی احتیاجمند توجه به ظرفیت های دیجیتال از جمله امانت دهی دیجیتال و اشترا ک گذاری دیجیتال محتوا است تا احتیاج جامعه دانشگاهی را برطرف کند.
وی با تاکید بر ضرورت توجه به احتیاج مخاطبان، علاوه بر احتیاج ناشران اعلام کرد: در طراحی سامانه های فروش کتاب دانشگاهی، نباید فقط به برطرف احتیاج ناشران توجه کرد، اگر احتیاج مصرف نماینده همراه با فراوری نماینده در نظر گرفته گردد، باید امکانات تازه اتفاق بیفتد. فراوری کتاب در حوزه نشر فراوریات فراوان است که امکان عرضه همه آن ها وجود ندارد.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه نمود: انجمن های نشر از جمله انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی، باید خانه واقعی اهالی نشر باشد. اقبال خوبی به انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی وجود دارد و در اندک موارد اختلافی، همدلی احتیاج است. توجه به نهاد داوری نیز با همین هدف که اختلافات باید در خود انجمن برطرف گردد، در نظر است. نهاد داوری از جمله مباحث مهم است که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دنبال ایجاد همین نهاد به عنوان حلقه مفقود هستیم. بنابراین از دوستان خواسته ام برای احیا این نهاد به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یاری نمایند چراکه به حل دعاوی و مسائل حقوقی موثر است.
احمد وند با اشاره به موضوع کاغذ اعلام کرد: مباحث متعدد و مختلفی درباره کاغذ وجود دارد. من هم معتقدم، اگر ارز ترجیحی هم وجود داشته باشد، بهتر است، وارد حوزه کاغذ نگردد. اگر می توانستیم همه احتیاج نشر کشور با ارز ترجیحی حل کنیم، می گفتیم هرچه ضروری است با ارز ترجیحی تامین گردد اما می دانیم نمی توانیم همه احتیاج نشر از جمله کاغذ را با ارز ترجیحی تامین کنیم. اما همین که بخشی از احتیاج این حوزه به این شیوه تامین می گردد، خود محل فساد و رانت و اعمال سلیقه خواهد شد. گفته می گردد، فقط به 5 یا 10 درصد نشر کشور می توان کاغذ تخصیص داد. سوال این است، چطور این کار باید انجام گردد؟ چگونگی پاسخ به این پرسش محل اختلاف است.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، درباره انتشار جدول توزیع کاغذ بین ناشران، گفت: این لیست از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر نشده است. علاقه مند هستیم بدانیم که در تخصیص کاغذ دولتی چه اتفاقی افتاده است؛ اما رسانه ای کردن این دست لیست ها در منش من نیست. نکته دیگر اینکه لیست منتشر شده، خیلی هم دقیق نیست. نظر های مختلفی بعد از انتشار لیست توزیع کاغذ مطرح شد اما آنچه مهم تر از اینکه چه اتفاقاتی افتاده این است که در آینده چه اتفاقات را شاهد خواهیم بود؛ به عبارت دیگر با این تجربه برای آینده چه کاری باید انجام داد، به ویژه برای سال آینده.
احمد وند اضافه نمود: موجودی فعلی کاغذ به قدری اندک است که واقعا تاثیری در تامین احتیاج نشر کشور ندارد. باید فکر جدی تری کرد. با پیشنهادات مختلف از جمله خرید کتاب، تجهیز کتابخانه ها و ساماندهی توزیع کتاب توجه می گردد.
نظام خرید کتاب بازنگری می گردد
وی درباره رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به موضوع خرید کتاب اعلام کرد: شیوه خرید کتاب، تغییر خواهد نمود و چند روز آینده جزئیات این تغییرات اعلام خواهد شد. از جمله مباحث این رویکرد، این است که چرا کتاب دانشگاهی نباید خریدار گردد؟ توزیع نامطلوب کتاب های خریداری شده به عنوان موضوع مهم تر از خرید احتیاجمند بازنگری و ساماندهی است. به عبارت دیگر، چه تعداد کتاب خریداری و در کجا توزیع گردد. گروه های آنالیز نماینده هیات خرید نیز بسیار کلی عمل می کردند.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه فردا چهارشنبه(24 آذر ماه) جلسه دیگری درباره بازنگری نظام خرید برگزار خواهد شد ادامه داد: موضوع دیگر اینکه کتاب نباید با حضور خود ناشران ارئه گردد. در همین رفت و آمد ها توقعاتی ایجاد می گردد. بنابراین این فرآیند باید سامانه ای گردد. مشکل دیگر حجم قابل توجه کتاب های تک نسخه ای است که باید حل گردد.
احمد وند ادامه داد: گزاره هایی در فکر مسئولان و فعالان حوزه نشر شکل گرفته که گویا لایتغیر است مثل اینکه از ناشران دانشگاهی، ناشران یاری آموزشی نباید کتاب خرید و کتاب های ترجمه را نباید خرید. در حالی که به هرکدام از این کتاب ها مثلا کتاب ترجمه احتیاج داریم بنابراین به آنالیز دقیق تر احتیاج داریم.
وی با اشاره به اهمیت بازار سازی در حوزه نشر گفت: حوزه نشر به بازار سازی احتیاج دارد و معتقدم این ظرفیت وجود دارد.معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره بودجه فرهنگ درلایحه بودجه سال 1401 اضافه نمود: امید واریم سال آینده در زمینه زیر ساخت های فرهنگی مانند تجهیز کتابخانه ها نظارت قوی تری داشته باشیم.
مشارکت 251 ناشر در نهمین نمایشگاه کتاب دانشگاهی
حسینی نیک، نیز در این برنامه با بیان این مطلب که انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی 18 سال سابقه فعالیت دارد، درباره رویکرد های اصلی این انجمن گفت: انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی دارای کارگروه آموزش، پژوهش و توسعه، نمایشگاه های بین المللی، کارگروه حقوقی، کارگروه رفاه، اقتصادیات و بیمه و کارگروه نمایشگاه بین المللی کتاب و کارگروه فضای مجازی است. سال جاری سومین دوره جشنواره نشر دانشگاهی شامل همایش علمی، انتخاب کتاب برگزیده کتاب سال دانشگاهی و برگزاری نمایشگاه تخصصی دانشگاهی را با وجود امکانات اندک و فرآیند طولانی و سخت داوری در انجمن برگزار می گردد.
وی با اشاره به سامانه پند ـ پلتفرم نشر دانشگاهی ـ اضافه نمود: این سامانه از جمله سامانه های بی بدیل در تشکل های نشر محسوب می گردد. برای 251 ناشر دانشگاهی حاضر در نهمین نمایشگاه تخصصی کتاب دانشگاهی صفحه اختصاصی طراحی شده است. از این تعداد 97 ناشر در حوزه علوم انسانی، 38 ناشر حوزه علوم پزشکی، 68 ناشر حوزه فنی و مهندسی و 24 ناشر حوزه علوم پایه و 13 ناشر در حوزه هنر و 11 ناشر فعال در حوزه کشاورزی و علوم دامی حضور دارند.
حسینی نیک ادامه داد: امکان عرضه کتاب 251 ناشر که عمدتا امکان عرضه کتاب های خود درقالب فضای مجازی را ندارند، فراهم شده است. علاوه براین با توجه به مباحث مطرح شده درباره تهدید سایت های فروش برای کتاب فروشی ها، امکان ثبت سفارش کتاب در سامانه نمایشگاه و دریافت کتاب از کتاب فروشی های محل سکونت پیش بینی شده است.
وی با اشاره به موضوع بندی کتاب های عرضه شده در نهمین نمایشگاه تخصصی کتاب دانشگاهی گفت: موضوع بندی کتاب ها براساس علم اطلاعات و دانش شناسی اجرا شده که برای کتاب فروشان منطقی و مناسب است.
مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی با اشاره به هزینه های قابل توجه طراحی زیرساخت های نمایشگاه گفت: نهمین دوره نمایشگاه تخصصی کتاب دانشگاهی خوشبختانه با عنایت معاونت امور فرهنگی دوره تازه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می گردد. هرچند از طراحی پرتال می گذرد، اما پیروز به جلب نظر معاونت امور فرهنگی نشدیم. بنابه گفته مسئولان برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، 280 میلیون تومان برای این نمایشگاه هزینه شد که با توجه به مخارج قابل توجه تامین زیر ساخت ها منطقی است. هزینه برگزاری نهمین دوره نمایشگاه تخصصی کتاب دانشگاهی 20 میلیون تومان شد و در مقام مقایسه با نمایشگاه مجازی، مابقی هزینه نمایشگاه نشر دانشگاهی در قالب فعالیت های انجمن پوشش داده شده است.
حسینی نیک ادامه داد: توقع دریافت پول دستی از دولت نداریم و همین توجه و عنایت دولت در نمایشگاه تخصصی کتاب دانشگاهی قابل توجه است. انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی برای برگزاری این نمایشگاه، هیچ هزینه ای از دولت دریافت ننموده است. اما اعلام حمایت و تخصیص یارانه برای تامین زیرساخت ها و تجهیز کتابخانه ها قابل توجه است چراکه برخلاف انواع دیگر تخصیص یارانه، بی وجه فساد زا نیست.
وی با اشاره به پیشنهاد معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد: دکتر احمدوند پیشنهاد کردند، با توجه به مضیقه اقتصادی دولت، شاید امکان برگزاری دو نمایشگاه تخصصی دانشگاهی در سال وجود داشته باشد. نزدیک به یک میلیارد تومان از دانشگاه ها برای این نمایشگاه جذب شده است.
مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی درباره مساله کاغذ اعلام کرد: به نظر می رسد برای تامین کاغذ تدابیر ویژه ای اندیشیده گردد. در دولت قبل کاغذ حواشی فراوانی داشته است. عده ای حوزه نشر، میزان قابل توجهی کاغذ دریافت کرد ند در حالی که عده ای از ناشران، مشمول دریافت کاغذ نشدند. حتی ناشران میانه مثلا دو عنوان کتاب داشته، 3 هزار و 500 بند کاغذ دریافت نموده است در حالی که حتی 200 بند هم نباید دریافت می کرد. امید وارم برای کاغذ تدبیر موثری اتخاذ گردد. توزیع کاغذ دولتی فساد زا است.
حسینی نیک ادامه داد: با توجه به شرایط اقتصادی کشور، به نظر می رسد سال آینده، ارز ترجیحی نخواهیم داشت؛ بنابراین باید به موضوع اقتصاد فرهنگ و دو بُعد فراوری و توزیع توجه کرد. اگر فراوری کاغذ داخلی محقق گردد، به نظر می رسد 50 یا 100 تومان مقرون به صرفه تر از قیمت خارجی فروخته خواهد شد چراکه قیمت فراوری کاغذ بالا است؛ بنابراین باید به بعد از فراوری کتاب چه اقداماتی امکان تحقق دارد. به عنوان مثال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کتاب خریداری کند. دوم یارانه به خرید کتاب به خریدارن، سوم توجه به طراحی پلتفرم های فروش کتاب. برای خرید می توان با وزارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علوم، تحقیقات و فناوری در تعامل بود.
وی با اشاره به ضرورت طراحی پلتفرم های فروش کتاب های دانشگاهی اضافه نمود: در انجمن ناشران کتاب دانشگاهی برای طراحی این پلفترم، اعلام آمادگی می کنیم. حتی در بودجه معاونت امور فرهنگی این موضوع مورد توجه قرار داد.
مدیرمسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی با تاکید بر اهمیت توجه به حقوق اهالی نشر اضافه نمود: اگر موضوع نقض حقوق پدید آوران و ناشران، مورد توجه قرار نگیرد، موضوع کاغذ و یارانه های مستقیم موضوع کوچکی است.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران